Cách tính pH – Hướng dẫn toàn bộ cách tính nồng độ pH [CHUẨN]

Công thức tính pH chuẩn

Chào mừng bạn đến với bài viết này! Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về cách tính pH và nồng độ pH của các dung dịch. pH là gì? Đây là chỉ số quan trọng để xác định tính axit hoặc bazơ của một dung dịch. Hãy đồng hành cùng tôi để tìm hiểu chi tiết các công thức tính pH dưới đây.

pH là gì?

pH là chỉ số đo độ hoạt động của các ion H₃O⁺ (H+) trong dung dịch, cho biết tính axit hoặc bazơ của dung dịch. Trong hệ thống nước, giá trị pH dưới 7 được coi là axit, trong khi giá trị pH trên 7 được coi là bazơ. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng xem các công thức tính pH dưới đây.

Công thức tính pH

Chỉ số pH được tính bằng các công thức sau:

Trong đó:

  • H+ biểu thị hoạt độ của các ion H+ (ion hidronium) được đo bằng mol/l. Đối với các dung dịch như nước sông, hồ, nước máy, nước bể bơi, chỉ số pH sẽ xấp xỉ nồng độ của ion H+.
  • OH- biểu thị hoạt độ của ion OH- (ion hydroxit) được đo bằng mol/l.
  • Log là logarit cơ số 10.

Thang đo nồng độ pH

Cách tính pH trong những trường hợp cụ thể

1. Công thức tính pH đối với axit

  • Dung dịch axit mạnh: pH = -log(Ca), trong đó Ca là nồng độ của axit.
  • Dung dịch axit yếu: pH = -1/2.logKa -1/2.logCa, với Ka là hằng số điện ly của axit (axit yếu chỉ bị điện ly một phần).

2. Công thức tính pH đối với bazơ

  • Đối với bazơ mạnh: pH = 14 + log(Cb), với Cb là nồng độ bazơ.
  • Đối với bazơ yếu: pH = 14 + 1/2logKb + 1/2.log(Cb), với Kb là hằng số điện ly bazơ.

3. Cách tính pH đối với muối

  • Đối với dung dịch muối: pH = -1/2.logKa – 1/2.log(Cm).
  • Đặc biệt, nếu dung dịch muối được tạo ra từ bazơ mạnh hoặc axit yếu, thì tính theo công thức: pH = 14 + 1/2.logKb + 1/2.log(Cm).

4. Cách tính pH của dung dịch đệm

Dung dịch đệm là hỗn hợp dung dịch chứa axit yếu và bazơ liên hợp với nó hoặc hỗn hợp của bazơ yếu và axit liên hợp. Đây là một loại dung dịch có khả năng chống lại sự biến đổi pH khi có lượng nhỏ axit hoặc bazơ được thêm vào.

Công thức tính gần đúng nồng độ pH của dung dịch đệm:

pH = pKa - lg Ca/Cb

Các công cụ đo nồng độ pH tiện lợi

1. Chất chỉ thị màu

Sử dụng chất chỉ thị màu để đo độ pH có 2 phương pháp:

  • Phương pháp đầu tiên là so sánh màu chuẩn với màu chất chỉ thị nhúng trong dung dịch cần đo, sử dụng dung dịch đệm.
  • Phương pháp thứ hai là sử dụng giấy kiểm tra pH được ngâm trong chất chỉ thị, sau đó nhúng giấy vào dung dịch cần kiểm tra và so sánh màu với thang màu.

Cách đo nồng độ pH bằng chất chỉ thị màu

2. Sử dụng giấy quỳ tím

Giấy quỳ tím là một công cụ trong phòng thí nghiệm, được sử dụng để nhận biết tính axit hoặc bazơ của dung dịch. Cách sử dụng rất đơn giản, chỉ cần nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch. Nếu giấy quỳ tím chuyển sang màu xanh, dung dịch có tính bazơ, còn nếu giấy quỳ tím chuyển sang màu đỏ, dung dịch có tính axit. Để biết được giá trị pH cụ thể, so sánh màu giấy quỳ với thang đo tiêu chuẩn.

Cách đo pH bằng giấy quỳ tím

3. Sử dụng máy đo chuyên dụng

Máy đo pH là một loại thiết bị chính xác và nhanh chóng giúp đo nồng độ pH một cách thuận tiện. Bạn chỉ cần nhúng 2 đầu kim loại của máy vào nước hồ bơi và chờ đợi sự thay đổi con số trên bảng điện tử, đó chính là kết quả.

Máy đo pH

4. Sử dụng bộ test thử nước

Bộ test thử nước là phương pháp phổ biến nhất trong công việc xử lý nước hồ bơi, giúp đo nồng độ pH và hàm lượng Clo, nhằm tính toán liều lượng hóa chất phù hợp. Cách sử dụng rất đơn giản, bạn chỉ cần lấy mẫu nước bể cho vào 2 ống nghiệm, nhỏ giọt dung dịch phenol và oto vào, đậy nắp và lắc đều. Sau đó, so sánh màu nước với thang màu để biết độ pH của nước.

Bộ test thử nước bể bơi Procopi

Trên đây là toàn bộ các công thức tính pH chuẩn xác nhất mà chúng tôi muốn chia sẻ. Hy vọng rằng kiến thức này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tính pH một cách nhanh chóng và thuận tiện nhất.

FEATURED TOPIC

hihi