Contactor – Thiết bị quan trọng trong hệ thống điện

Contactor là một thiết bị điện vô cùng quan trọng trong các hệ thống điện. Đây là một công tắc điều khiển điện được sử dụng để chuyển đổi mạch điện, tương tự như một relay. Tuy nhiên, contactor có khả năng làm việc với mức dòng điện cao hơn. Vậy contactor là gì? Mời bạn cùng Điện City tìm hiểu về thiết bị này.

Contactor là gì?

Contactor là thiết bị điều khiển điện hạ áp, có chức năng chuyển đổi mạch điện. Nó được điều khiển bằng một mạch điện có điện áp thấp hơn nhiều so với mạch điện mà nó đóng/ngắt. Một điểm đặc biệt của contactor là khả năng hoạt động với các dòng điện lớn.

contactor-fuji-sc-n3

Hình ảnh: Contactor SC-N3 của Fuji Electric

Contactor có thể được điều khiển bằng cơ cấu điện từ, cơ cấu khí động hoặc cơ cấu thủy lực. Tuy nhiên, loại điều khiển thông dụng nhất là contactor điện từ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về contactor điện từ.

Cấu tạo contactor là gì?

Contactor bao gồm 3 bộ phận chính:

  • Nam châm điện: Gồm cuộn dây tạo ra lực hút nam châm, lõi sắt và lò xo đẩy phần nắp trở về vị trí ban đầu.
  • Hệ thống dập hồ quang: Để ngăn cháy và mòn tiếp điểm, contactor cần có hệ thống dập hồ quang.
  • Hệ thống tiếp điểm: Gồm các tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ.

Tiếp điểm chính có khả năng cho dòng điện lớn đi qua và sẽ đóng lại khi cấp nguồn vào mạch từ của contactor. Tiếp điểm phụ có khả năng cho dòng điện nhỏ hơn 5A đi qua và có hai trạng thái là thường đóng và thường mở.

cau-tao-contactor

Hình ảnh: Cấu tạo của contactor

Nguyên lý hoạt động của contactor là gì?

Khi cấp nguồn vào mạch điện điều khiển, lực từ được tạo ra từ cuộn dây quấn trên phần lõi từ sẽ hút phần lõi từ di động và tạo ra mạch từ kín. Contactor bắt đầu hoạt động.

Thông qua cơ cấu liên động giữa lõi từ di động và hệ thống tiếp điểm, tiếp điểm chính sẽ đóng lại và tiếp điểm phụ chuyển đổi trạng thái. Tình trạng này sẽ được duy trì. Khi nguồn điện ngưng cấp cho cuộn dây, contactor trở về trạng thái nghỉ và tiếp điểm trở về trạng thái ban đầu.

Các thông số cơ bản của contactor là gì?

Contactor có các thông số cơ bản sau:

  • Dòng điện định mức: Là dòng điện chạy qua tiếp điểm chính của contactor khi đóng mạch điện phụ tải. Giá trị này không làm mạch dẫn điện chính của contactor quá nhiệt.
  • Điện áp định mức: Là điện áp đặt trên hai cực của mạch dẫn điện chính của contactor.
  • Khả năng đóng của contactor: Được đánh giá bằng giá trị dòng điện mà contactor có thể đóng thành công. Thường là từ 1 đến 7 lần dòng điện định mức.
  • Khả năng ngắt của contactor: Được đánh giá bằng giá trị dòng điện ngắn mạch, mà ở giá trị đó, contactor có thể tác động ngắt thành công. Thường là từ 1 đến 10 lần dòng điện định mức.
  • Độ bền cơ: Là số lần đóng ngắt khi không có dòng điện chạy qua tiếp điểm. Vượt quá số lần đóng ngắt này, tiếp điểm có thể bị hỏng và không sử dụng được nữa. Các loại contactor thường có độ bền cơ từ 5 triệu đến 10 triệu lần đóng ngắt.
  • Độ bền điện: Là số lần đóng ngắt dòng điện định mức. Contactor loại thường có độ bền điện từ 200.000 đến 1 triệu lần đóng ngắt.

cac-thong-so-co-ban-cua-contactor-la-gi

Các thông số cơ bản của contactor

Phân loại contactor là gì?

Contactor có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí:

  • Theo nguyên lý truyền động: contactor kiểu điện từ, kiểu hơi ép, kiểu thủy lực,…
  • Theo dạng dòng điện: contactor điện một chiều và contactor điện xoay chiều.
  • Theo kết cấu: contactor dùng ở nơi hạn chế chiều cao và ở nơi hạn chế chiều rộng.
  • Theo dòng điện định mức: contactor 9A, 12A, 18A,… 800A hoặc lớn hơn.
  • Theo số cực: contactor 1 pha và 3 pha, phổ biến nhất là contactor 3 pha.
  • Theo cấp điện áp: contactor trung thế, contactor hạ thế.
  • Theo điện áp cuộn hút: cuộn hút xoay chiều 220VAC, 380VAC,… cuộn hút 1 chiều 24VDC, 48VDC,…
  • Theo chức năng chuyên dụng: contactor chuyên dùng cho tụ bù,…

Ứng dụng của contactor là gì?

Contactor được ứng dụng phổ biến trong hệ thống điện để điều khiển đóng ngắt nguồn cấp cho các thiết bị. Ngoài ra, contactor còn được sử dụng trong công nghiệp để điều khiển quá trình vận hành động cơ và đảm bảo an toàn. Contact là một giải pháp tự động hóa đáng tin cậy và dễ sửa chữa.

Contactor cũng được sử dụng trong khởi động “sao – tam giác”, điều khiển tụ bù và điều khiển đèn chiếu sáng.

Cách lựa chọn contactor là gì?

Việc lựa chọn contactor phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống điện và tối đa hóa hiệu suất. Dưới đây là một số hướng dẫn lựa chọn contactor cho tụ bù và động cơ.

so-do-khoi-dong-tu-fuji

Hình ảnh: Sơ đồ khởi động tụ của Fuji

Lựa chọn contactor cho tụ bù

Để lựa chọn contactor cho tụ bù, bạn cần dựa vào các thông số cơ bản như điện áp định mức, công suất và hệ số công suất (Cosφ). Dựa vào các thông số này, bạn có thể tính toán dòng điện định mức và chọn contactor có dòng lớn hơn.

Lựa chọn contactor cho động cơ

Để lựa chọn contactor phù hợp cho động cơ, bạn cần biết dòng điện định mức của động cơ. Dựa vào dòng điện này, bạn có thể lựa chọn contactor có dòng lớn hơn.

Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý đến điện áp cuộn hút và tiếp điểm phụ khi chọn contactor.

Những thông tin về contactor, từ cấu tạo đến nguyên lý hoạt động, đã cung cấp cho bạn kiến thức cần thiết để lựa chọn, lắp đặt và vận hành. Hãy lưu ý và tìm hiểu thêm về các dòng contactor như contactor LS, contactor Mitsubishi và contactor Fuji Electric để có thể lựa chọn đúng thiết bị cho hệ thống điện.

FEATURED TOPIC

hihi