Kiểm tra linh kiện trên main bằng đồng hồ vạn năng

Cuộn dây

Cuộn dây trên main là một linh kiện quan trọng không thể thiếu trong bo mạch điện tử. Kiểm tra cuộn dây trên main có thể giúp ta hiểu nguyên lý hoạt động và cách đo đạc mosfet để sửa chữa các lỗi nguồn.

Cuộn dây được tạo thành từ một số vòng dây bằng đồng có lớp cách điện. Phần lõi của cuộn dây có thể là không khí, thép kỹ thuật hoặc vật liệu Ferrite tùy thuộc vào từng loại. Trên main, cuộn dây có nhiệm vụ giữ cường độ dòng điện và cuộn dây nhỏ thường được dùng để làm cầu chì bảo vệ.

Mỗi bộ phận trên main đều sử dụng cuộn dây lớn để duy trì cường độ dòng điện dưới giới hạn, và cuộn dây nhỏ được nối sau IC nguồn để bảo vệ IC. Khi cấp nguồn cho main, cuộn dây lớn có chức năng đo điện áp để kiểm tra xem bộ nguồn có tốt hay không.

Thực tế, cuộn dây trên main hỏng rất ít xảy ra. Khi gặp vấn đề, bạn có thể kiểm tra lỗi bằng cách sử dụng đồng hồ đo ở chế độ thông mạch X1. Đặt hai que đo vào hai đầu cuộn dây. Nếu thông mạch thì cuộn dây vẫn tốt, ngược lại, nó có thể đã bị hỏng hoặc bị đứt.

Tụ điện

Tụ điện là một linh kiện điện tử được tạo bởi hai bề mặt dẫn điện được ngăn cách bởi điện môi. Khi có chênh lệch điện thế, tại các bề mặt sẽ xuất hiện điện tích và cường độ đối nghịch nhau. Tắt nghĩa đơn giản, tụ điện có khả năng giữ và phóng điện. Đó là khái niệm về tụ điện mà tôi đã đề cập trong bài viết “Tụ điện là gì”.

Để kiểm tra độ phóng nạp và tình trạng hư hỏng của tụ điện, bạn có thể sử dụng đồng hồ vạn năng. Khi đo tụ điện, nếu tụ gốm thì sử dụng thang đo x1K ohm hoặc 10K ohm, còn nếu là tụ hóa thì sử dụng x1 ohm hoặc x10 ohm.

Dựa vào hình vẽ đo tụ gốm, ta có thể hiểu:

  • Kim phóng nạp khi đo: Tụ C1 còn tốt.
  • Kim lên nhưng không trở về vị trí ban đầu khi đo: Tụ C2 bị dò.
  • Kim đồng hồ vạn năng không lên và không quay trở lại vị trí ban đầu: Tụ C3 bị chập.

Dựa vào hình vẽ đo tụ hóa, ta có thể kết luận:

  • Thực tế, tụ hóa thường không bị dò hoặc chập mà chủ yếu bị khô (giảm điện dung). Để biết mức độ hư hỏng của tụ hóa, bạn nên so sánh nó với một tụ mới có cùng điện dung.

Nếu so sánh tụ C1 và C2, nếu tụ C2 có độ phóng điện nhỏ hơn tụ C1, chứng tỏ tụ C1 bị khô.

Chú ý: Khi đo tụ phóng nạp, bạn nên đảo chiều que đo vài lần để kiểm tra độ phóng nạp.

Điện trở

Điện trở là sự cản trở dòng điện của một vật dẫn điện. Nếu vật dẫn điện tốt, điện trở của nó sẽ nhỏ. Ngược lại, nếu vật dẫn điện kém, điện trở sẽ lớn. Vật cách điện có điện trở rất lớn.

Với thang đo điện trở của đồng hồ vạn năng, bạn có thể kiểm tra nhiều thứ:

  • Đo giá trị điện trở.
  • Kiểm tra sự thông mạch của một đoạn dây dẫn.
  • Kiểm tra sự thông mạch của một đoạn mạch in.
  • Kiểm tra các cuộn dây biến áp có thông mạch không.
  • Kiểm tra sự phóng nạp của tụ điện (như đã hướng dẫn ở trên).
  • Kiểm tra tụ có bị dò hoặc chập điện không.
  • Kiểm tra mạch kháng của mạch điện.
  • Kiểm tra đi ốt và bóng bán dẫn.

Để sử dụng đồng hồ vạn năng để đo điện trở, bạn có thể xem hướng dẫn chi tiết trong bài viết: Cách đo điện trở bằng đồng hồ vạn năng

Diode – Đi ốt

Diode, hay còn gọi là đi-ốt, là một linh kiện không thể thiếu được sản xuất từ chất bán dẫn. Diode thường được sử dụng trong các mạch chỉnh lưu, chuyển đổi từ nguồn xoay chiều thành nguồn một chiều, mạch tách sóng và mạch ghim áp phân cực cho transistor hoạt động. Trong mạch chỉnh lưu, Diode có thể được tích hợp thành Diode cầu.

Cách đo kiểm tra Diode cơ bản:

Đặt đồng hồ ở thang x1Ω, đặt hai que đo vào hai đầu Diode. Nếu:

  • Đo chiều thuận que đen vào Anôt, que đỏ vào Katôt: Kim lên. Đảo ngược đo, kim không lên: Diode tốt.
  • Nếu cả hai chiều đều kim lên = 0Ω: Diode bị chập.
  • Nếu chỉ đo chiều thuận mà không kim lên: Diode bị đứt.

Dựa vào phép đo trên, ta có thể kết luận Diode D1 tốt, Diode D2 bị chập và Diode D3 bị đứt. Nếu để thang 1KΩ và đo ngược vào Diode, kim vẫn lên một chút, đó là Diode bị dò.

FEATURED TOPIC

hihi