AC và DC – Phân biệt dòng điện để hiểu rõ hơn về năng lượng điện

Dòng điện là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại của chúng ta. Từ TV, tủ lạnh đến máy tính và máy móc công nghiệp, tất cả đều sử dụng hai dòng điện chính là AC và DC. Nhưng cụ thể, AC và DC là gì? Sự khác biệt giữa chúng là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Điện xoay chiều AC là gì?

AC là từ viết tắt của Alternating Current trong tiếng Anh, có nghĩa là dòng điện xoay chiều. Dòng điện AC sẽ thay đổi theo một chu kỳ tuần hoàn nhất định. Nghĩa là dòng điện sẽ đi từ dương (+) sang âm (-), sau đó lại chuyển từ âm (-) sang dương (+).

Dòng điện AC thường được ký hiệu bằng dấu “~” và biểu đồ hiển thị có dạng hình sin.

Dòng điện AC

Phân loại dòng điện xoay chiều AC

Dòng điện xoay chiều AC được phân thành hai loại chính là dòng điện xoay chiều 1 pha và dòng điện xoay chiều 3 pha.

Dòng điện xoay chiều 1 pha

Dòng điện AC 1 pha có 2 đầu dây điện nối với nguồn. Chiều dòng điện sẽ thay đổi luân phiên theo thời gian và tần số của nguồn điện. Hiện nay, dòng điện xoay chiều 1 pha với hiệu điện thế 220V được sử dụng trong các hộ gia đình. Ngoài ra, dòng điện 1 pha còn được sử dụng trong ắc quy Đồng Nai.

Dòng điện xoay chiều 1 pha được ứng dụng trong mạng lưới điện dân dụng

Dòng điện xoay chiều 3 pha

Dòng điện AC 3 pha có 3 dây nóng và 1 dây lạnh. Nó tạo thành một hệ thống gồm 3 dòng điện xoay chiều 1 pha có cùng biên độ và tần số, nhưng lệch pha. Giá trị điện 3 pha thông dụng tại Việt Nam là 380V. Nếu sử dụng các thiết bị từ các quốc gia khác có giá trị điện 3 pha khác, cần sử dụng biến áp 3 pha hoặc ổn áp.

Dòng điện 3 pha có thể sử dụng cho lưới điện công nghiệp và gia đình (với ổn áp). Nếu truyền tải điện năng đi xa, dòng điện 3 pha sẽ tiết kiệm hơn về tiết diện dây dẫn. Trong trường hợp tải điện cao áp, nguồn 3 pha có hiệu suất dẫn điện, khả năng chạy tải với công suất lớn và hao phí điện năng ít hơn so với nguồn 1 pha. Hiện nay, dòng điện 3 pha đã được áp dụng vào ắc quy Varta.

Dòng điện xoay chiều 3 pha thường được ứng dụng trong hệ thống điện công nghiệp, vận tải, máy móc có tải trọng lớn,...

Trên đây là một số thông tin về dòng điện AC. Trong các phần tiếp theo của bài viết, chúng ta sẽ tìm hiểu về dòng điện DC là gì và cách chuyển đổi từ dòng điện AC sang DC.

Dòng điện DC là gì?

Khác với dòng điện AC, dòng điện DC (Direct Current) chỉ đi theo một chiều cố định trong mạch điện. Cho dù cường độ dòng điện tăng hay giảm, nó vẫn chỉ đi từ âm (-) sang dương (+). Dòng điện một chiều có thể được tìm thấy trong các thiết bị như pin, pin năng lượng mặt trời, bình ắc quy, sạc điện thoại, bình ắc quy GS,…

Bình ắc quy GS tạo ra dòng điện 1 chiều (DC)

Phân biệt dòng điện AC và DC

Sau khi tìm hiểu về dòng điện AC và DC, bạn có thể thắc mắc hai dòng điện này khác nhau ở điểm nào. Hãy cùng phân biệt dòng điện AC và DC qua các tiêu chí sau:

Tiêu chí Dòng điện xoay chiều (AC) Dòng điện một chiều (DC)
Chiều dòng điện Hai chiều Một chiều
Nguyên nhân hướng chuyển động electron Nam châm quay dọc theo dây Từ tính ổn định dọc theo dây
Chu kỳ thay đổi của dòng điện Thay đổi theo thời gian Không thay đổi
Khả năng truyền tải điện đường dài Có thể, ít hao phí đường truyền Không thể, hao phí đường truyền lớn và khó tạo tín hiệu điện áp cao
Tần số Thay đổi Không
Nguồn cung cấp Máy phát điện xoay chiều và nguồn điện Pin, bình ắc quy, nguồn điện chuyển đổi từ AC sang DC,…

Cách chuyển đổi dòng điện xoay chiều sang dòng điện một chiều

Hiện nay, không phải thiết bị nào cũng có thể sử dụng dòng điện xoay chiều, như máy tính xách tay và loa Bluetooth. Vậy có cách nào chuyển đổi dòng điện xoay chiều sang dòng điện một chiều không?

Chuyển đổi điện xoay chiều thành một chiều

Để chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) thành dòng điện một chiều (DC), bạn cần sử dụng thiết bị chỉnh lưu. Thiết bị này sẽ lọc dòng điện xoay chiều và chỉ cho dòng điện di chuyển theo một chiều. Mạch chỉnh lưu cũng sử dụng các linh kiện bổ sung như tụ điện, biến áp, điện trở, bình ắc quy ô tô,…

Bạn có thể tìm thấy mạch chỉnh lưu này trong các board nguồn, ví dụ như sạc điện thoại và laptop.

Cách chuyển đổi dòng điện một chiều sang dòng điện xoay chiều

Ngược lại, để chuyển đổi dòng điện một chiều thành dòng điện xoay chiều, bạn cần sử dụng máy biến tần (inverter). Nguyên lý hoạt động của máy biến tần như sau:

  1. Dòng điện một chiều được đưa vào cuộn dây sơ cấp của máy biến áp hình tròn thông qua đĩa quay tròn.
  2. Cuộn thứ cấp với nhiều vòng dây tăng mức điện áp của dòng điện xoay chiều ở đầu ra. Tần số của dòng điện cũng sẽ được điều chỉnh thông qua tốc độ quay của đĩa quay tròn.
  3. Dòng điện DC sẽ được chuyển hướng qua dây dẫn đến cuộn sơ cấp. Máy biến tần sẽ biến đổi điện áp một chiều thành điện áp xoay chiều.

Ứng dụng phổ biến của inverter để tạo ra dòng điện xoay chiều

Ứng dụng phổ biến của máy biến tần là trong hệ thống năng lượng mặt trời. Tại đây, tấm pin sẽ hấp thụ ánh sáng và tạo ra dòng điện một chiều, sau đó đi qua bình ắc quy để lưu trữ. Cuối cùng, điện DC sẽ được chuyển qua bộ inverter để biến đổi thành dòng điện xoay chiều.

Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu về AC và DC. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn phân biệt được hai dòng điện này. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn về việc chọn mua ắc quy phù hợp với hệ thống năng lượng mặt trời, năng lượng gió, xe điện,… hãy liên hệ ngay với chúng tôi!

FEATURED TOPIC

hihi