Hàn chì: Kiến thức cơ bản và cách sử dụng

Mỏ hàn chì là một thiết bị không thể thiếu trong việc sửa chữa các thiết bị điện tử và máy móc. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy nó không chỉ trong các cửa hàng sửa chữa điện, mà còn trong gia đình để sửa chữa các thiết bị gia dụng. Vậy mỏ hàn chì là gì và cách sử dụng như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này!

Mỏ hàn chì là gì?

Mỏ hàn chì (mỏ hàn nhiệt) là một thiết bị được sử dụng để gia nhiệt và làm chảy chì hàn, từ đó tạo ra các mối nối trên bảng mạch in PCB hoặc nối các chi tiết kim loại bằng mối hàn.

Ngoài mỏ hàn chì, còn có một số dạng mỏ hàn khác được sử dụng phổ biến ngày nay. Ba loại mỏ hàn thông dụng nhất là: mỏ hàn nhiệt, mỏ hàn xung và mỏ hàn khí.

Mỏ hàn nhiệt

Mỏ hàn xung

Mỏ hàn khí

Hướng dẫn sử dụng mỏ hàn chì để hàn mạch

Trong quá trình hàn chì, có ba yếu tố quan trọng không thể thiếu. Hãy đảm bảo rằng bạn đã chuẩn bị đủ các yếu tố này trước khi bắt đầu quá trình hàn linh kiện.

1. Mỏ hàn

Đương nhiên, để thực hiện mối hàn, mỏ hàn là thiết bị chắc chắn không thể thiếu. Khi mua mỏ hàn, bạn nên lưu ý về công suất (W). Công suất càng lớn, nhiệt độ sinh ra càng cao. Công suất thông dụng nhất của mỏ hàn là 40W.

2. Nhựa thông

Nhựa thông là một vật liệu không thể thiếu trong việc hàn chì. Nó giúp tạo một lớp tráng phủ lên bề mặt, chống oxy hóa và tăng tuổi thọ của mũi hàn. Ngoài ra, nhựa thông còn giúp mối hàn có khả năng bám dính tốt hơn.

3. Thiếc hàn – chì hàn

Chì hàn là vật liệu không thể thiếu trong quá trình hàn chì. Tuy nhiên, vì khói của chì hàn có thể gây hại cho sức khỏe, các nhà sản xuất thường thêm thiếc cho chì hàn để giảm độ nguy hại. Thông thường, chì hàn được làm từ 40% chì và 60% thiếc. Thiếc hàn còn giúp giảm nhiệt độ nóng chảy và gia nhiệt nhanh hơn.

Hiện nay, trên thị trường còn có hai loại chì hàn có lớp nhựa thông phủ ở bên ngoài hoặc bên trong dây chì, giúp việc sử dụng thuận tiện hơn.

4. Đầu mũi hàn

Đầu mũi hàn không quan trọng bằng các yếu tố chủ chốt khác, nhưng nó cũng là một vật liệu tiêu hao và cần được quan tâm. Sau một thời gian sử dụng, mũi hàn sẽ bị ôxy hóa, dẫn đến rỉ sét và không bám chì. Do đó, mũi hàn cũng cần được thay thế thường xuyên để đảm bảo chất lượng mối hàn.

5. Máy hàn linh kiện

Máy hàn linh kiện (trạm hàn) là thiết bị chuyên dụng cho quá trình hàn chì. Nó cho phép bạn điều chỉnh nhiệt độ chính xác cho từng loại ứng dụng, giúp an toàn hơn khi sử dụng. Trạm hàn còn được trang bị giá đỡ để chứa mỏ hàn, giúp không gian làm việc gọn gàng hơn.

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các yếu tố trên, bạn có thể tiếp tục với quá trình hàn linh kiện một cách hiệu quả.

Hướng dẫn hàn linh kiện chi tiết

Bước 1: Vệ sinh bảng mạch và chân linh kiện một cách sạch sẽ trước khi hàn. Bề mặt hàn bị bám bụi sẽ giảm khả năng bám dính và chất lượng mối hàn. Bạn có thể sử dụng nước vệ sinh board mạch để vệ sinh đơn giản nhất.

Bước 2: Cắt chân linh kiện sao cho khi cắm vào mạch, phần chân trồi lên khoảng 1mm từ bề mặt mạch.

Bước 3: Tráng thiết ba vị trí quan trọng:

  • Đầu mỏ hàn: Tráng thiết đầu mỏ hàn để tránh tiếp xúc trực tiếp giữa mỏ hàn và chân linh kiện. Nếu không tráng, mỏ hàn có thể làm cháy hoặc hỏng chân linh kiện.
  • Đầu dây: Cạo phần gỉ ở đầu dây hoặc chân linh kiện, sau đó tráng thiếc để loại bỏ tạp chất và tăng khả năng bám dính của thiếc.
  • Vị trí hàn: Tráng thiếc để giọt thiếc hàn chảy xuống lấp kín lỗ linh kiện và tạo cân bằng nhiệt.

Bước 4: Tiến hành hàn linh kiện:

  • Đối với linh kiện thông thường: Dí mỏ hàn vào nhựa thông cho nhựa thông chảy ngập đầu mỏ hàn, đưa mỏ hàn đến chỗ chân linh kiện, gia nhiệt mỏ hàn để nhựa thông chảy và phủ kín chân linh kiện và lỗ trên mạch, đưa dây thiếc vào khu vực chân linh kiện – lỗ mạch in – đầu mỏ hàn để thiếc chạm vào đầu mỏ hàn và chảy ra. Cần canh một lượng thiếc hàn vừa đủ để đạt độ thẩm mỹ cao.
  • Đối với linh kiện nhiều chân: Bôi nhựa thông đến toàn bộ chân của IC, sử dụng một lượng thiếc khá to cho chân đầu tiên, gia nhiệt mỏ hàn để thiếc nóng chảy và di chuyển đến các chân tiếp theo cho đến chân cuối. Nếu cần, có thể thêm nhựa thông và bồi đắp vào vết hàn để mối hàn đẹp hơn.

Đó là cách sử dụng mỏ hàn chì để hàn linh kiện. Nếu bạn muốn loại bỏ mối hàn cũ hoặc mối hàn xấu tệ khỏi PCB, bạn cần sử dụng thiết bị hút chì, cũng như biết cách khắc phục đầu mỏ hàn không bám thiếc.

Hướng dẫn hút chì mối hàn bị lỗi

Để hút các mối hàn bị lỗi, bạn cần sử dụng một thiết bị gọi là ống hút chì hàn hoặc máy hút chì hàn. Các bước tiến hành như sau:

  1. Sử dụng mỏ hàn để nung nóng mối hàn cũ.
  2. Khi mối hàn chảy, đặt ống hút sát vào mối hàn đang chảy và nhấn nút để hút chì ra khỏi mạch.

Khắc phục hiện tượng đầu mỏ hàn không bám thiếc

Sau một thời gian sử dụng, đầu mỏ hàn có thể bị ôxy hóa và không bám thiếc. Để khắc phục, bạn có thể thực hiện các bước sau:

  1. Sử dụng giấy nhám mịn để loại bỏ phần oxy hóa bị đen xung quanh mũi hàn.
  2. Tiến hành mạ thiếc cho mỏ hàn, sử dụng kìm để cuộn thiếc chặt chẽ nhất.
  3. Làm nóng mỏ hàn và thiếc hàn để thiếc chảy và phủ đều lên mỏ hàn.

Bạn đã sẵn sàng để sử dụng mỏ hàn chì và thực hiện quá trình hàn linh kiện một cách thành công. Ở những lần sau, bạn cũng đã biết cách hút chì và khắc phục vấn đề đầu mỏ hàn không bám thiếc. Hãy tiếp tục rèn kỹ năng hàn chì để trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực này!

FEATURED TOPIC

hihi