Tìm hiểu về nguồn xung: Hiệu suất cao, nhỏ gọn và đa dạng ứng dụng

Nguyên lý hoạt động của nguồn xung khác biệt so với nguồn tuyến tính. Đầu tiên, điện áp AC sẽ qua một mạch lọc nhiễu cao tần để loại bỏ nhiễu do đường dây gây ra. Sau đó, điện áp được chỉnh lưu qua cầu diode biến thành điện áp một chiều DC và được san phẳng bằng tụ lọc sơ cấp (thường sử dụng tụ 220uF 450V).

Điện áp sau chỉnh lưu sẽ có giá trị khoảng 300V (nếu điện áp AC vào là 220V) hoặc 150V (nếu điện áp AC vào là 110V). Sau đó, điện áp sẽ đi qua điện trở mồi và biến áp xung. Điện áp đi qua điện trở mồi sẽ bị suy giảm để cấp nguồn vào chân Vcc của IC nguồn. Sau một thời gian, điện áp nguồn Vcc của IC nguồn sẽ lấy từ mạch nguồn phụ của biến áp xung. Mạch nguồn phụ này bao gồm một diode và một điện trở duy trì để IC nguồn hoạt động.

Khi IC nguồn hoạt động, nó sẽ điều khiển Mosfet làm việc ở chế độ mở và đóng để tạo ra từ trường bên sơ cấp, từ đó tạo ra điện áp cảm ứng bên thứ cấp của biến áp xung.

Điện áp cảm ứng của biến áp xung bên thứ cấp sẽ được chỉnh lưu thành điện một chiều và được san phẳng bằng tụ lọc. Tùy vào mạch nguồn, có thể có nhiều điện áp ram, mỗi điện áp sẽ có đôi diode và tụ điện. Điện áp ra bên thứ cấp sẽ được kết nối với mạch lấy mẫu và mạch phát hiện điện áp lỗi để điều khiển điện áp đầu ra. Khi điện áp đầu ra tăng hoặc giảm, nó sẽ thông báo cho IC nguồn để IC nguồn điều khiển Mosfet khống chế điện áp ra.

Chú ý: Không phải tất cả nguồn xung đều có sơ đồ khối như hình 1.4. Một số nguồn xung trong thực tế không sử dụng IC dao động để điều khiển Mosfet (thay vào đó sử dụng transistor công suất) và không sử dụng mạch lấy mẫu và phát hiện điện áp lỗi bên thứ cấp. Thay vào đó, họ sử dụng mạch dao động có một số thành phần để điều khiển FET/BJT như hình 1.5. Một số mạch lại tích hợp sẵn mạch lấy mẫu và phát hiện điện áp lỗi bên trong IC nguồn như hình 1.6.

Hình 1.5

Hình 1.6

Hình 1.7

Ưu và nhược điểm của nguồn xung

Có nhiều ưu điểm khi sử dụng nguồn xung:

  • Kích thước nhỏ gọn và nhẹ.
  • Hiệu suất cao hơn và ít tạo nhiệt.
  • Điều chỉnh tốt hơn và giá thành rẻ.
  • Cho phép biên độ điện áp vào lớn.

Tuy nhiên, nguồn xung cũng có một số nhược điểm:

  • Do sử dụng nhiều linh kiện trong mạch nguồn, khi xuất hiện lỗi có thể làm hỏng nhiều linh kiện khác nhau, ví dụ như khi bị sét đánh hoặc điện áp vào quá cao.
  • Khi sử dụng nhiều mạch điện khác nhau trong nguồn xung, như mạch dao động, mạch phản hồi, mạch bảo vệ, mạch nguồn phụ, có thể gặp nhiều vấn đề và làm rối tung quá trình sửa chữa nguồn xung.
  • Một số linh kiện thay thế đắt tiền và khó tìm trên thị trường, như Mosfet, IC nguồn và biến áp xung.
  • Nhiễu cao tần phát ra từ biến áp xung có thể gây gián đoạn.
  • Chế tạo đòi hỏi kỹ thuật cao, thiết kế phức tạp và sửa chữa khó khăn đối với người mới học.

Vậy là tôi đã giới thiệu sơ qua cho các bạn hiểu nguồn xung là gì, nguyên lý và cách hoạt động của nó. Tất nhiên, đây chỉ là những kiến thức cơ bản về nguồn xung. Việc thực tế sửa chữa nguồn xung đòi hỏi nhiều kinh nghiệm và kỹ năng, như kiểm tra linh kiện và dò tìm lỗi mạch điện tử. Nếu các bạn muốn trở thành chuyên gia về sửa nguồn xung trong thực tế, hãy tham khảo bộ giáo trình video “Nghệ thuật sửa chữa nguồn xung” của chúng tôi. Đó là những kinh nghiệm quý giá sau hàng chục năm làm sửa chữa điện tử và bảo hành cho các hãng.

Tôi hy vọng bạn đã học hỏi được điều gì đó từ bài viết này. Hãy đặt bất kỳ câu hỏi nào trong phần bình luận. Cảm ơn bạn đã theo dõi và ủng hộ chúng tôi.

Tác giả: Lộc soma

FEATURED TOPIC

hihi