Cách phân biệt Luật, Nghị định, Thông tư, Nghị quyết thế nào?

Bạn đã bao giờ cảm thấy bối rối khi phân biệt các văn bản pháp luật như Luật, Nghị định, Thông tư và Nghị quyết? Đừng lo, trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về từng loại văn bản này.

Bạn đang xem: Cách phân biệt Luật, Nghị định, Thông tư, Nghị quyết thế nào?

1. Hệ thống văn bản pháp luật Việt Nam

Theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, hệ thống văn bản pháp luật Việt Nam gồm các loại sau:

• Hiến pháp.
• Bộ luật, luật, nghị quyết của Quốc hội.
• Pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban thường vụ Quốc hội với Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
• Lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.
• Nghị định của Chính phủ, nghị quyết liên tịch giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
• Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
• Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
• Thông tư của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, thông tư của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, quyết định của Tổng Kiểm toán nhà nước.
• Thông tư liên tịch giữa Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ.
• Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
• Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
• Văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt.
• Nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương.
• Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp huyện.
• Nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã, phường, thị trấn.
• Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp xã.

2. Cách phân biệt Luật, Nghị định, Thông tư, Nghị quyết thế nào?

2.1 Quy định về Luật

Luật là văn bản có giá trị cao nhất sau Hiến Pháp và do Quốc hội ban hành. Luật quy định các vấn đề cơ bản thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau của xã hội. Nó được ban hành sau những cuộc họp xem xét và sửa đổi trong Quốc Hội.

Hiện nay, pháp luật Việt Nam có 6 bộ luật chính: dân sự, tố tụng dân sự, hình sự, tố tụng hình sự, lao động và Hàng hải Việt Nam. Mỗi bộ luật này quy định những vấn đề cụ thể trong lĩnh vực tương ứng.

2.2 Quy định về Nghị định

Xem thêm : Thông tư 05/2022/TT-BXD: Khám phá những điểm mới về Quy chuẩn phân cấp công trình phục vụ thiết kế xây dựng

Nghị định được ban hành bởi Chính phủ. Nghị định quy định chi tiết các điều, khoản, điểm trong luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh và quyết định của Chủ tịch nước.

Nghị định cũng quy định các biện pháp cụ thể để tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh và quyết định của Chủ tịch nước.

Ngoài ra, Nghị định còn quy định các biện pháp để thực hiện chính sách kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, tài chính, tiền tệ, ngân sách, thuế, dân tộc, tôn giáo, văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học, công nghệ, môi trường, đối ngoại và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

2.3 Quy định về Thông tư

Thông tư được ban hành bởi Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ.

Thông tư của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quy định về tổ chức và hoạt động của các Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự cũng như những vấn đề khác liên quan đến quy định của Luật tổ chức Tòa án nhân dân và luật khác có liên quan.

Xem thêm : 10 Tiêu Chí Đánh Giá Môi Trường Làm Việc Lý Tưởng

Thông tư của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao quy định về tổ chức Viện kiểm sát nhân dân và những vấn đề khác liên quan đến quy định của Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân và luật khác có liên quan.

Thông tư của Bộ trưởng hoặc Thủ trưởng cơ quan ngang bộ quy định về việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước của mình. Thông tư cũng quy định các chi tiết điều, khoản, điểm trong luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước, nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

2.4 Quy định về Nghị quyết

Nghị quyết là hình thức văn bản của Quốc hội, Ủy ban thường vụ quốc hội, Chính phủ, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp.

Nghị quyết của Quốc hội được ban hành để quy định về tỷ lệ phân chia ngân sách, thực hiện thí điểm chính sách mới, tạm ngưng hoặc kéo dài thời hạn áp dụng pháp lệnh, quy định về tình trạng khẩn cấp, đại xá và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội giải thích Hiến pháp, luật, pháp lệnh, tạm ngưng hoặc kéo dài thời hạn áp dụng pháp lệnh, bãi bỏ pháp lệnh, quyết định của Ủy ban thường vụ Quốc hội, tổ chức hoạt động của Hội đồng nhân dân và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Nguồn: https://cite.edu.vn
Danh mục: Biểu mẫu